Chế Độ Bảo Hiểm Thai Sản Năm 2024

Khác với các lĩnh vực khác, Bảo hiểm xã hội mang mục đích của an sinh xã hội. Tuy nhiên, để được hưởng những những ưu đãi xã hội này thì người lao động cần phải đáp ứng những yêu cầu cũng như những điều kiện cụ thể và cần phải chuẩn bị các hồ sơ, thủ tục để hưởng trợ cấp. Vậy điều kiện hưởng hồ sơ - Chế độ thai sản cho lao động nữ khi sinh con, nhận con nuôi là gì?

Đối tượng hưởng chế độ thai sản khi sinh con, nhận nuôi con nuôi

Căn cứ theo quy định tại Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, người lao động được hưởng chế độ thai sản khi đáp ứng các điều kiện dưới đây:

- Người lao động được hưởng chế độ thai sản khi thuộc một trong các trường hợp:

(3) Lao động nữ mang thai hộ, người mẹ nhờ mang thai hộ;

(4) Người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi;

(5) Lao động nữ đặt vòng tránh thai, người lao động thực hiện biện pháp triệt sản;

(6) Lao động nam đang đóng BHXH có vợ sinh con.

- NLĐ thuộc các trường hợp (2), (3), (4) nêu trên phải đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con/ nhận nuôi con nuôi. (7)

- NLĐ là lao động nữ sinh con đã đóng BHXH từ đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền thì phải đóng BHXH từ đủ 03 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con. (8)

- NLĐ đủ điều kiện thuộc các trường hợp (7), (8) nêu trên khi chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc thôi việc trước thời điểm sinh con hoặc nhận con nuôi dưới 06 tháng tuổi thì vẫn được hưởng chế độ thai sản theo quy định.

Như vậy, người lao động thuộc các trường hợp nêu trên sẽ được hưởng chế độ thai sản theo quy định.

Cách tính thời gian 12 tháng trước khi sinh con:

- Thời gian 12 tháng trước khi sinh con đối với người lao động nam, người chồng của người mẹ nhờ mang thai hộ hưởng trợ cấp một lần khi vợ sinh con được xác định như sau:

- Sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi trước ngày 15 của tháng: Tháng sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi không tính vào thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi.

- Trường hợp sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi từ ngày 15 trở đi của tháng và:

+ Tháng đó có đóng BHXH: Tháng sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi được tính vào thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi.

+ Tháng đó không BHXH: Tháng sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi không tính vào thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi.

Chế độ được hưởng thai sản cho lao động nữ khi sinh con, nhận con nuôi

a) Trường hợp sinh con thông thường

Lao động nữ tham gia BHXH từ đủ 6 tháng trong 12 tháng khi sinh con sinh con sẽ được

- Nghỉ trước và sau khi sinh 6 tháng trong đó thời gian nghỉ trước khi sinh không quá 2 tháng.

- Sinh đôi trở lên, tính từ con thứ hai trở đi, cứ mỗi con người mẹ được nghỉ thêm 1 tháng.

- Thời gian nghỉ hưởng chế độ thai sản trước khi sinh tối đa không quá 02 tháng.

-   Thời gian nghỉ tính cả nghỉ hàng tuần, nghỉ lễ, Tết.

- Lao động nam đang đóng BHXH từ đủ 6 tháng trong vòng 12 tháng khi có vợ sinh con được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản:

+ 07 ngày làm việc khi vợ sinh con phải phẫu thuật, sinh con dưới 32 tuần tuổi;

+ 10 ngày làm việc trường hợp vợ sinh đôi. Từ sinh 3 trở lên thì cứ thêm 03 ngày làm việc/ con;

+ 14 ngày làm việc trong trường hợp vợ sinh đôi trở lên mà phải phẫu thuật

Thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản quy định tại khoản này được tính trong khoảng thời gian 30 ngày đầu kể từ ngày vợ sinh con.

- Trường hợp nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi thì người lao động được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản cho đến khi con đủ 06 tháng tuổi.

Lưu ý: Trường hợp cả cha và mẹ cùng tham gia BHXH đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản thì chỉ cha hoặc mẹ được nghỉ việc hưởng chế độ.

- Trong thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản trước khi sinh mà thai chết lưu, nếu đủ điều kiện (đóng BHXH từ đủ 6 tháng trong vòng 12 tháng) thì ngoài chế độ thai sản đối với thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản trước khi sinh, lao động nữ sẽ được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản từ thời điểm thai chết lưu.

- Lao động nữ nghỉ hưởng chế độ thai sản trước khi sinh mà sau khi sinh con mà con bị chết, nếu đủ điều kiện (đóng BHXH từ đủ 6 tháng trong vòng 12 tháng) thì ngoài chế độ thai sản đối với thời gian nghỉ hưởng chế độ thai sản trước khi sinh, còn hưởng chế độ thai sản do con chết nhưng thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản không vượt quá 6 tháng. Cụ thể:

+ Con dưới 02 tháng tuổi bị chết: Mẹ được nghỉ việc 04 tháng tính từ ngày sinh con;

+ Con từ 02 tháng tuổi trở lên bị chết: Mẹ được nghỉ việc 02 tháng tính từ ngày con chết, nhưng thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản không vượt quá 6 tháng

- Thời gian nghỉ tính cả nghỉ hàng tuần, nghỉ lễ, Tết.

Trường hợp mẹ chết sau sinh thì cha hoặc người trực tiếp nuôi dưỡng được nghỉ hưởng chế độ thai sản theo thời gian còn lại của mẹ. Nếu không nghỉ thì ngoài tiền lương còn được hưởng tiền chế độ cho thời gian còn lại của người mẹ.

+ Nếu cha nghỉ chăm con thì nộp hồ sơ tại đơn vị của cha.

+ Nếu cha không nghỉ chăm con thì nộp hồ sơ tại đơn vị của mẹ.

Cha hoặc người trực tiếp nuôi dưỡng

Được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản đối với thời gian còn lại của người mẹ

Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH 6 tháng của mẹ

Được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản đối với thời gian còn lại của người mẹ

Mức bình quân tiền lương đóng BHXH 6 tháng của cha

Được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản cho đến khi con đủ 6 tháng tuổi.

Mức bình quân tiền lương các tháng đóng BHXH của mẹ

Được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản cho đến khi con đủ 6 tháng tuổi.

Mức bình quân tiền lương đóng BHXH 6 tháng của cha

Được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản cho đến khi con đủ 06 tháng tuổi

Mức bình quân tiền lương đóng BHXH 6 tháng của cha

e, Lao động nữ có thể đi làm trước khi hết thời hạn nghỉ sinh con hoặc con chết sau khi sinh con

Lao động nữ có thể đi làm trước khi hết thời hạn nghỉ sinh con hoặc con chết sau khi sinh con khi có đủ điều kiện:

- Sau khi đã nghỉ ít nhất 4 tháng;

- Phải báo trước và được người sử dụng lao động đồng ý.

Ngoài tiền lương, tiền công của những ngày đi làm việc, lao động nữ còn được hưởng trợ cấp thai sản đến hết thời hạn theo quy định.

Mức tiền được hưởng chế độ thai sản cho lao động nữ khi sinh con, nhận con nuôi

Trợ cấp một lần = 2 x mức lương cơ sở  (cho mỗi con)

Mức lương cơ sở được xác định là mức lương tại tháng sinh con, nhận nuôi con nuôi.

Năm 2023, mức lương cơ sở từ 1/1/2023 – 30/06/2023 là 1.490.000 đồng/tháng => Mức trợ cấp 1 lần (sinh con/ nhận con nuôi trong thời gian từ 1/1/2023 – 30/06/2023): 1.490.000 x 2 = 2.980.000 đồng

Mức lương cơ sở từ 01/07/2023 là 1.800.000 đồng/ tháng: Mức trợ cấp 1 lần (sinh con/ nhận con nuôi trong thời gian từ 1/07/2023 trở đi): 1.800.000 x 2 = 3.600.000 đồng

Trợ cấp thai sản = (Mbq6t x 100% x Số tháng nghỉ việc do sinh con hoặc nuôi con nuôi)

+ Mbq6t: Mức bình quân tiền lương đóng BHXH 6 tháng liền kề trước khi nghỉ việc

+ Mức lương cơ sở năm 2023 từ 1/1/2023 – 30/06/2023 là 1.490.000 đồng/tháng

+ Mức lương cơ sở năm 2023 từ 01/07/2023 là 1.800.000 đồng/ tháng

- Giấy khai sinh/ Chứng sinh bản sao công chứng

Hướng dẫn kê khai trên 01B-HSB

- Không quá 55 ngày kể từ ngày người lao động đi làm lại

- 10 ngày làm việc kể từ ngày cơ quan BHXH nhận được hồ sơ hợp lệ

Trên đây là chi tiết hướng dẫn về việc làm Hồ sơ - Chế độ thai sản cho lao động nữ khi sinh con, nhận con nuôi mà EFY Việt Nam muốn hướng dẫn tới các bạn. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích với người lao động.

Để được hỗ trợ tư vấn và đăng ký dùng thử EFY-eBHXH, vui lòng đăng ký TẠI ĐÂY

✅ Liên hệ với chúng tôi để được tư vấn về phần mềm eBHXH:

- Miền Bắc: Hotline: 19006142 - Tel/Zalo: Ms. Hằng 0912 656 142/ Ms Yên 0914 975 209

- Miền Nam: Hotline: 19006139 - Tel/Zalo: Ms Thơ 0911 876 900/ Ms. Thùy 0911 876 899

Giao dịch điện tử bảo hiểm xã hội EFY-eBHXH

(LĐXH) - Các đối tượng cấu kết, lập hồ sơ cho những phụ nữ mang thai không có việc làm, hợp thức hóa quy trình lao động… qua đó, chiếm đoạt tiền trợ cấp thai sản, trợ cấp thất nghiệp từ Quỹ BHXH.

Chiếm đoạt trái phép gần 4 tỷ đồng

Theo kết quả điều tra, đối tượng Phạm Hùng Mạnh (SN 1971, trú tại tổ Đình Tràng, phường Lam Hạ, TP Phủ Lý, tỉnh Hà Nam) là Giám đốc Công ty TNHH Thương mại xây dựng Havico (Công ty Havico) có trụ sở tại số 100 đường Lê Hoàn, phường Quang Trung, TP Phủ Lý, tỉnh Hà Nam đã lập hồ sơ giả cho 37 phụ nữ mang thai không phải là người lao động (NLĐ) của công ty để được đóng BHXH.

Mục đích là khi họ sinh con được hưởng các chế độ BHXH và trợ cấp thất nghiệp do cơ quan BHXH chi trả. Hậu quả là các cá nhân chiếm đoạt tiền BHXH, trợ cấp thất nghiệp gần 4 tỷ đồng.

Việc trục lợi BHXH, BHYT dưới bất cứ hình thức nào cũng là hành vi vi phạm nghiêm trọng quy định của pháp luật. (Ảnh minh họa)

Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Hà Nam nhận định, đối tượng Phạm Hùng Mạnh, Giám đốc Công ty Havico có trình độ và rất am hiểu, nghiên cứu kỹ các quy định, quy trình, chính sách BHXH nên đã thiết lập các hồ sơ giả để chuyển cho cơ quan BHXH rất chặt chẽ.

Tại cơ quan công an, đối tượng khai nhận, bằng cách lập khống hợp đồng lao động, khai khống bảng lương, bảng chấm công và thông đồng với 37 phụ nữ mang thai hợp thức hóa hồ sơ tham gia đóng BHXH bắt buộc để được hưởng các chế độ bảo hiểm, dù những người này không phải là NLĐ của công ty.

"Thông qua làm hợp đồng lao động tuyển dụng vào công ty, sau khi sinh con, họ mang giấy ra viện đến, tôi đề xuất BHXH chi trả cho các cá nhân quyền lợi theo quy định của bảo hiểm", đối tượng Phạm Hùng Mạnh khai nhận.

Qua quá trình điều tra, cơ quan công an nhận thấy những dấu hiệu bất thường của Công ty Havico như: Quy mô nhỏ nhưng số người được hưởng chế độ BHXH lại rất lớn; nhiều trường hợp có thời gian đóng bảo hiểm ngắn, chỉ 6 - 8 tháng; sau khi nhận tiền bảo hiểm thai sản và trợ cấp thất nghiệp xong thì chấm dứt hợp đồng đóng BHXH.

"Đối với những trường hợp trình độ học lớp 9 nhưng lại ở vị trí thủ quỹ hay nhân viên hành chính, mặt bằng chung về hệ số lương của các nhân viên rất cao, do các đối tượng đã khai tăng số lương lên để được hưởng chế độ cao hơn", Trung tá Lê Văn Hưng, Đội trưởng Đội 3, Phòng Cảnh sát Kinh tế, Công an tỉnh Hà Nam cho biết.

Cơ quan điều tra Công an tỉnh Hà Nam đã khởi tố 38 bị can (37 bị can là lao động nữ hưởng chế độ thai sản, 1 bị can là giám đốc Công ty Havico). Trong số này, 28 bị can đã nộp lại số tiền gần 2 tỷ đồng trong tổng số gần 4 tỷ đồng chiếm đoạt của Quỹ BHXH.

Trước đó, Công an tỉnh Thanh Hóa cũng đã có quyết định khởi tố Trưởng khoa, Phó trưởng khoa và 2 viên chức thuộc Bệnh viện Đa khoa huyện Hoằng Hóa về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" quy định tại Điều 356 Bộ luật Hình sự, liên quan đến vấn đề trục lợi bảo hiểm.

Cuối tháng 5, Công an TP Hà Nội đã ra quyết định khởi tố bị can đối với Đỗ Thương Thương (trú tại quận Bắc Từ Liêm) về tội tham ô tài sản. Trong thời gian làm kế toán tại BHXH quận Nam Từ Liêm, Thương đã lập các ủy nhiệm chi khống trên hệ thống phần mềm kế toán của BHXH, thay đổi thông tin người thụ hưởng trên bảng kê chuyển tiền gửi ngân hàng, chiếm đoạt gần 70 tỷ đồng.

Nỗ lực ngăn chặn trục lợi bảo hiểm

Ông Trần Mạnh Toàn, Giám đốc BHXH tỉnh Hà Nam cho biết: “Đây là vụ việc cố tình vi phạm pháp luật về BHXH. Hành vi gian lận trục lợi Quỹ BHXH của Công ty Havico hết sức tinh vi và rất khó phát hiện.

Qua rà soát hồ sơ thanh toán và phát hiện có dấu hiệu nghi ngờ hành vi gian lận, trục lợi quỹ, ngay từ tháng 9/2023, BHXH tỉnh đã chủ động đề nghị Công an tỉnh Hà Nam phối hợp điều tra xác minh theo đúng Kế hoạch phối hợp giữa BHXH tỉnh và Công an tỉnh Hà Nam;

Đồng thời chủ động, tích cực phối hợp với cơ quan công an và các cơ quan chức năng trong quá trình thực hiện điều tra; cùng với đó chỉ đạo quyết liệt các đơn vị trực thuộc tập trung rà soát hồ sơ giải quyết chi trả các chế độ BHXH.

Việc giải quyết các chế độ cho NLĐ vừa phải đảm bảo yêu cầu về cải cách thủ tục hành chính, vừa phải đảm bảo chi trả kịp thời, chính xác, đúng người, đúng chế độ. Qua rà soát, nếu phát hiện trường hợp tương tự thì chuyển sang cơ quan công an điều tra, xác minh theo quy chế phối hợp.

Căn cứ vào dấu hiệu nghi vấn như: Tần suất thanh toán ốm đau thai sản, số lượng lao động hưởng chế độ thai sản hàng năm chiếm tỷ lệ lớn so với tổng số lao động tham gia BHXH; nhiều lao động nữ tham gia BHXH trong vòng 6 - 8 tháng trước khi nghỉ thai sản… chúng tôi có thể đề nghị cơ quan công an cùng các cơ quan chức năng điều tra, xác minh làm rõ", ông Trần Mạnh Toàn cho biết.

Bên cạnh việc tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát quyết toán chi phí quản lý BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, việc hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm bảo đảm sẵn sàng kết nối, chia sẻ với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư cũng sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, thực thi chính sách, ngăn chặn kịp thời các biểu hiện tiêu cực, trục lợi bảo hiểm.

Cũng theo lãnh đạo BHXH tỉnh Hà Nam, nhằm ngăn chặn hành vi trục lợi Quỹ BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp rất cần sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, các cấp chính quyền và người dân; sự phối hợp của các sở, ban, ngành, đặc biệt là cơ quan điều tra để kịp thời phát hiện, xử lý hành vi vi phạm.

Theo đó, các cơ quan cần tăng cường công tác truyền thông, thông tin rộng rãi để người dân, NLĐ, chủ sử dụng lao động hiểu rõ quyền lợi, trách nhiệm khi tham gia BHXH, tránh vi phạm pháp luật trong lĩnh vực BHXH, BHYT.